نقش دادرس و اصحاب دعوا در اداره ی امورموضوعی و حکمی در دادرسی مدنی
تحول نظامهای حقوقی مدرن نشان میدهد که بخش اعظم تلاشها در عرصهی دادرسی، آفرینش نظامی عادلانه و حقیقت مدار بوده است. رسیدن به این مطلوب، نیازمند طراحی شیوهای دقیق و جامع از فرآیند دادرسی است که در آن هر یک از بازیگران دعوا، یعنی دادرس و اصحاب دعوا از امکاناتی برابر برای رسیدن به رأی برخوردارند. در این جهانبینی حقوقی، فرآیند دادرسی، یک نزاع برای پیروزی نیست، بلکه عرصهی گستردهای است که همکاری توأم با حسن نیت دادرس و اصحاب دعوا را میطلبد. در این میان، هدف این اثر توجه به بخشی از فرآیند دادرسی، یعنی امور موضوعی و حکمی است و در آن سعی شده است تا به این پرسش پاسخ داده شود که نقش دادرس و اصحاب دعوا در ادارهی امور موضوعی و حکمی چیست؟ مشاهدهی قوانین، اصول حاکم بر فرآیند دادرسی و دکترین حقوقی نشان میدهد که در حوزهی امور موضوعی و امور حکمی، توزیع نقشها تا حد زیادی متعادل است؛ هرچند برتریهایی وجود دارد و این برتری در زمینهی امور موضوعی متعلق به اصحاب دعوا و در زمینهی امور حکمی متعلق به دادرس است؛ اما این تفوق نسبی سبب نمیشود که نقش دادرس در ادارهی امور موضوعی و نقش اصحاب دعوا در ادارهی امور حکمی نقشی منفعل و کم اهمیت باشد.
کلید واژگان : امور موضوعی، امور حکمی، اصل تعاون، اصل تغییرناپذیری دعوا.
فهرست مطالب
فصل اول : مقدمه
مبحث اول– دادرسی مدنی و عناصر آن ..................................................................................... 6
گفتار اول – مفهوم دادرسی مدنی و عناصر آن.................................................................. 6
بند اول - مفهوم دادرسی مدنی.......................................................................................... 6
بند دوم – عناصر دادرسی مدنی ..................................................................................... 8
الف- طرفین دادرسی مدنی ........................................................................................ 9
ب- دادرس ...................................................................................................................... 9
ج- موضوع دادرسی مدنی ........................................................................................... 10
گفتار دوم – رابطهی میان عناصر دادرسی مدنی ........................................................... 11
مبحث دوم – امور موضوعی ........................................................................................................... 16
گفتار اول - مفهوم امور موضوعی .......................................................................................... 20
گفتار دوم – انواع امور موضوعی .......................................................................................... 24
الف - امور موضوعی اصلی .......................................................................................... 24
1-وقایع اولیه و وقایع نهایی .................................................................................... 25
2-وقایع مادی و وقایع اعتباری ............................................................................. 27
ب- امور موضوعی تبعی ............................................................................................... 28
1-امور موضوعی تبعی اثباتی ................................................................................. 29
2-امور موضوعی تبعی تفسیری ............................................................................. 29
مبحث سوم- امور حکمی .............................................................................................................. 30
مبحث چهارم – تمایز امور موضوعی از امور حکمی ............................................................... 33
گفتار اول – معیارهای تفکیک امور موضوعی از امور حکمی ...................................... 35
بند اول– معیارهای تفکیک امور موضوعی از امور حکمی از منظر حقوق............. 35
الف- نظریهی پاسخ به طرق متعدد .......................................................................... 36
ب-نظریهی واژگان متداول............................................................................................ 36
ج- نظریهی منطقی نوع استنباط .............................................................................. 37
د- سایر نظریات .............................................................................................................. 39
ه – نظریهی منتخب ..................................................................................................... 40
بند دوم- معیار تفکیک امور موضوعی از امور حکمی از منظر فقه ......................... 41
گفتار دوم – مصادیق مشتبه امور موضوعی و امورحکمی............................................... 41
الف- سبب دعوا .............................................................................................................. 42
ب- توصیف ...................................................................................................................... 44
ج- دلالت دلیل ............................................................................................................. 46
1-ارائهی دلیل ............................................................................................................ 47
2-پذیرش دلیل .......................................................................................................... 47
3-بررسی ارتباط دلیل .............................................................................................. 47
4-ارزیابی دلیل ........................................................................................................... 48
5-تفسیر دلیل ............................................................................................................. 49
6-توصیف دلیل .......................................................................................................... 50
7-رسیدگی به دلیل ................................................................................................ 51
ج- عرف، قوانین خارجی و قواعد مربوط به احوال شخصیهی سایر مذاهب 51
گفتار سوم – تمایز امور موضوعی از امور حکمی در دیوان عالی کشور...................... 52
فصل دوم – نقش دادرس و اصحاب دعوا در ادارهی امور موضوعی
مبحث اول – نقش دادرس و اصحاب دعوا در ارائهی امور موضوعی .................................. 63
گفتار اول- نقش اصحاب دعوا در ارائهی امور موضوعی .................................................. 64
الف –حق و تکلیف اصحاب دعوا در ارائه امور موضوعی .................................... 64
ب - شرایط امور موضوعی .......................................................................................... 75
گفتار دوم - نقش دادرس در ارائهی امور موضوعی ........................................................ 77
الف - موضوعات ناگهانی................................................................................................ 79
1-احراز تقصیر زیاندیده و تقسیم مسئولیت........................................................ 81
2-تعیین ماهیت و قلمرو تعهدات طرفین قرارداد.............................................. 81
3-احراز ناتوانی مدیون............................................................................................... 85
4-تعیین سبب بطلان عقد ..................................................................................... 86
ب- خواستهی ضمنی ................................................................................................... 87
مبحث دوم – نقش دادرس و اصحاب دعوا در اثبات امور موضوعی ................................... 89
گفتار اول – نقش اصحاب دعوا در اثبات امور موضوعی ................................................. 90
بند نخست – نقش اصحاب دعوا در ارائهی دلیل ......................................................... 90
الف – قاعدهی البینه علی المدعی............................................................................ 90
1– تعیین مفهوم مدعی در قاعدهی البینه علی المدعی ............................. 91
2- اجرای قاعدهی البینه علی المدعی در برخی مصادیق خاص ............... 98
ب- رعایت اصل صداقت و حسن نیت در ارائه دلیل............................................ 102
ج- افشای دلیل .............................................................................................................
بند دوم – نقش اصحاب دعوا در ادارهی دلیل................................................................ 110
گفتار دوم – نقش دادرس در اثبات امور موضوعی .......................................................... 112
بند نخست- نقش دادرس در ارائهی دلیل ...................................................................... 112
الف – نقش دادرس در تمسک به ترتیبات تحقیقی ............................................ 112
ب- علم قاضی ................................................................................................................ 120
بند دوم- نقش دادرس در ادارهی دلیل ........................................................................... 125
الف- نقش دادرس در احراز شرایط قانونی دلیل ................................................. 125
ب-نقش دادرس در احراز عنصر ارتباط ................................................................... 126
ج-نقش دادرس در تفسیر و توصیف دلیل ............................................................. 127
د-نقش دادرس در ارزیابی دلیل ................................................................................ 128
ه- نقش دادرس در رسیدگی به دلیل ...................................................................... 135
مبحث سوم- نقش دادرس و اصحاب دعوا در تغییر امور موضوعی .................................... 137
گفتار اول - نقش اصحاب دعوا در تغییر امور موضوعی .................................................. 137
بند نخست - تغییر در حیطهی استثنائات وارد بر اصل تغییرناپذیری دعوا ......... 139
الف - تغییر خواسته .................................................................................................... 140
ب-تغییر نحوهی دعوا ................................................................................................... 144
ج-تغییر ادعا در مرحلهی تجدیدنظر ........................................................................ 147
1-تغییر عین مال به قیمت آن و بالعکس .......................................................... 147
2-تغییر عنوان خواسته ............................................................................................ 148
3-افزایش ادعا در قالب مطالبهی دیون حال شده ............................................ 148
بند دوم - تغییر در چارچوب خواستهی تثبیت شدهی دعوا .................................. 148
گفتار دوم - نقش دادرس در تغییر امور موضوعی ........................................................... 152
الف – اصلاح قرارداد ..................................................................................................... 154
1-تعدیل قرارداد در نتیجهی حوادث پیش بینی نشده .................................. 158
2-تعدیل قرارداد با حذف شروط اجحافآمیز...................................................... 162
ب- تغییر شیوهی جبران ضرر و زیان ...................................................................... 164
1-تغییر شیوهی پرداخت از مثل به قیمت ........................................................ 165
2-تغییر در قالب اعطای تسهیلات به مدیون ..................................................... 166
فصل سوم – نقش دادرس و اصحاب دعوا در ادارهی امور حکمی
مبحث اول – نقش دادرس و اصحاب دعوا در ارائهی امور حکمی ...................................... 171
گفتار اول – نقش دادرس در ارائهی امور حکمی ............................................................. 172
بند اول– حق و تکلیف دادرس در استناد به امور حکمی ......................................... 172
الف- نقش دادرس در استناد به احکام ................................................................ 172
ب- نقش دادرس در تفسیر امور حکمی ................................................................. 177
ج- نقش دادرس در توصیف امور موضوعی ............................................................ 180
بند دوم – تأثیر اشتباه دادرس در ارائهی امور حکمی ............................................... 181
بند سوم - جایگاه مشورت در ارائهی امور حکمی( نظریهی دوست دادگاه).......... 183
بند چهارم - نقش شهود گرایی قضایی در ارائه امور حکمی ................................. 184
گفتار دوم- نقش اصحاب دعوا در ارائهی امور حکمی ..................................................... 188
مبحث دوم - نقش دادرس و اصحاب دعوا در تغییر امور حکمی ...................................... 194
گفتار اول – نقش دادرس در تغییر امور حکمی .............................................................. 194
بند نخست- تغییر قواعد حقوقی حاکم بر دعوا ............................................................ 195
الف- تغییر قواعد ارائه شده از سوی اصحاب دعوا ............................................... 195
ب- صدور حکم بر مبنای انصاف ............................................................................... 196
بند دوم- تغییر در توصیف امور موضوعی ...................................................................... 198
الف- تغییر در توصیف خواستهی دعوا..................................................................... 198
1-موضع دکترین در تغییر توصیف خواسته....................................................... 198
2-موضع رویهی قضایی در تغییر توصیف خواسته .......................................... 201
3-شرایط تغییر در توصیف خواسته ..................................................................... 202
ب- تغییر توصیف رابطهی حقوقی ........................................................................... 206
گفتار دوم- نقش اصحاب دعوا در تغییر امور حکمی ...................................................... 210
نتیجه گیری .................................................................................................... 216
فهرست منابع
منابع فارسی ........................................................................................................................................ 221
منابع عربی ........................................................................................................................................... 228
چطور این فایل رو دانلود کنم؟
برای دانلود فایل کافیه روی دکمه "خرید و دانلود" کلیک کنید تا صفحه "پیش فاکتور خرید" برای شما باز بشه و توی این صفحه مشخصات خودتون رو با دقت ثبت کنید و روی دکمه "پرداخت آنلاین" کلیک کنید و بعد از اینکه توی صفحه بانک مشخصات کارت بانکی خودتون رو ثبت کردید و پرداخت انجام شد ، صفحه دانلود فایل باز میشه و می تونید فایل مورد نظر رو همراه با فایل هدیه به راحتی دانلود کنید.
با خرید از شما چه هدیه ای دریافت می کنم؟
توی سایت فایل ناب برای هر خریدار یک فایل هدیه در نظر گرفتیم که بلافاصله بعد از اولین خرید ، این فایل رو هم می تونید به راحتی دانلود کنید. لینک دانلود این فایل به همراه لینک دانلود فایل خریداری شده ، بعد از پرداخت به شما نمایش داده میشه. عنوان فایل هدیه "چطور محصولات آموزشی پرفروش بسازیم" هست که قیمتش 29000 تومنه و بصورت رایگان در اختیار شما قرار داده میشه.
آیا فایل رو بلافاصله بعد از خرید تحویل می گیرم؟
بله. بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین ، صفحه دانلود فایل برای شما نمایش داده میشه و می تونید اون فایل رو به راحتی دانلود کنید.
هزینه رو پرداخت کردم اما نمی تونم دانلود کنم.
در سایت فایل ناب چند روش پشتیبانی رو برای راحتی شما در نظر گرفتیم تا با سرعت بیشتری به پیام های شما رسیدگی کنیم. برای دریافت سریع فایل می تونید از طریق پشتیبانی آنلاین و یا از طریق شماره 09192682620 در واتساپ با ما در ارتباط باشید و ایمیل و شماره همراهی که در زمان خرید ثبت کردید رو ارسال کنید تا فایل رو برای شما بفرستیم. همچنین می تونید از فرم تماس با ما و یا از طریق تیکت در حساب کاربری خودتون این مشخصات رو برای ما ارسال کنید تا فایل رو به ایمیل شما بفرستیم.
این فایلی که دانلود کردم با توضیحاتی که نوشته بودن فرق داره !
اگه فایل با توضیحات همخوانی نداره کافیه از طریق تیکت این موضوع رو به ما اطلاع بدید. ما فایل رو بررسی میکنیم و یا فایل اصلی رو به ایمیل شما میفرستیم و یا اینکه هزینه ای که پرداخت کردید رو به حسابتون برگشت میزنیم. توضیحات کامل تر در این خصوص رو می تونید توی صفحه "راهنمای خرید و دانلود" مطالعه کنید.
چیکار کنم که موقع خرید و پرداخت آنلاین به مشکل نخورم؟
برای اینکه در زمان پرداخت آنلاین به مشکل برخورد نکنید باید V P N خاموش باشه و از مرورگرهای موزیلا فایرفاکس و کروم استفاده کنید. و ضمنا در صفحه "پیش فاکتور خرید" مشخصات خودتون رو به شکل صحیح وارد کنید. این موضوع رو در نوشتن ایمیل هم در نظر داشته باشید که ایمیلی که فعال هست و بهش دسترسی دارید رو بنویسید. ایمیل صحیح به این شکله filenab.com@gmail.com
نظرت در مورد این محصول چیه؟